آخرین مطالب
امکانات وب
شهرستان تاریخی” نایین “به عنوان دروازه‌ی کویر مرکزی ایران،در حاشیه‌ی جنوبی کویر مرکزی واقع شده و متوسط ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۶۰ متر می‌باشد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری صدای نایین، شهرستان تاریخی” نایین “به عنوان دروازه‌ی کویر مرکزی ایران،در حاشیه‌ی جنوبی کویر مرکزی واقع شده و متوسط ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۶۰ متر می‌باشد.
نائین یکی از پهناورترین شهرستان‌های استان اصفهان بشمار رفته و از نظر جغرافیایی بین ۲۲ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۳۴ درجه عرض شمال و ۵۲ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۵ درجه ۳۰ دقیقه‌ی طول شرقی نصف‌النهار گرینویچ واقع شده است.
نائین در شرق استان واقع شده و از شمال با شهرستان‌های “دامغان” و” شاهرود” (دراستان سمنان) از جنوب وشرق به شهرستان‌های” اردکان” ،” بافق” و”طبس” از استان یزد و شهرستان “خور و بیایانک” از استان اصفهان و از غرب با شهرستان “اردستان “در استان اصفهان هم‌مرز می‌باشد.
شهرستان نائین از سه شهر” نائین”(مرکز شهرستان)،”انارک “و” بافران” تشکیل یافته است.
تاچندی پیش منطقه‌ی” خوروبیابانک “نیز بخشی از نائین به‌شمار می‌رفت، لکن این منطقه که در شرق نائین قرار دارد هم‌اینک به عنوان یک شهرستان مستقل محسوب می‌شود. جمعیت نائین براساس آخرین سرشماری جمعیت در حدود ۳۰۰۰۰ نفر می‌باشد.
از نظر جغرافیایی نائین در منطقه‌ی کویری و بر روی سرزمینی هموار واقع شده لذا در مناطق مختلف شهرستان صرفا چند رشته کوه منفرد دیده می‌شود.
مهمترین این ارتفاعات با نام‌های”محمدیه” و “زردکوه” خوانده می‌شود که حدفاصل کوه‌های شهرستان اردستان و استان یزد قرار گرفته‌اند. از این سلسله ارتفاعات کوه‌هایی منشعب شده‌اند که مهمترین آنها عبارتند از:” کوه میل”،” کوه دره انجیر”، “کوه سیاه”، “کوه شیر” ، ” کوه پرویز”، “کوه معراجی” و “کوه چهارگنبد”.از نظر آب وهوایی، در نائین حداقل دو مدل آب و هوا دیده می‌شود که عبارتند از: آب و هوای گرم و خشک که در اکثر مناطق کویری نائین دیده می شود و آب هوای معتدل و کوهستانی که عمدتاً شامل مناطق کوهستانی جنوب غربی می‌باشد.
پیشینه‌ی تاریخی نائین
“حمدالله مستوفی” از جغرافی‌دانان جهان اسلام در کتاب “نزهه القلوب” درباره واژ‌ه‌ی نائین می نویسد که این واژه برگرفته شده از نام یکی از فرزندان حضرت نوح می‌باشد.برخی مورخین دیگر نیز معتقدندنام نائین برگفته شده از نام گیاه “نی”می‌باشد و این درحالی است که در محدوده‌ی شهرستان نائین دهستانی کهن با نام “نیستانک “وجود دارد.
با اینحال برخی مورخین دیگر همانند “ابوالفدا” معتقدند اقوامی که در عصر هخامنشی به این منطقه کوچ نمودند نام این سرزمین را “مامن “و همچنین” نوآئین” نامیده‌اند. به‌هرحال آنچه مسلم است شواهد و قرائن نشان می‌دهد که قدمت نائین به پیش از اسلام می‌رسدبه گونه ائی که می‌نویسند در عصر شاهنشاهان ساسانی، نائین یکی از شهرهای ایالت بزرگ “اصطخر”به‌شمار می‌رفت .این در حالی است که وجود بقایای بنای تاریخی” نارین‌قلعه”(نارنج قلعه) در مرکز بافت تاریخی شهر نشان از اهمیت این شهر در پیش از اسلام داشته است.
با این وصف نائین اهمیت خود را در دوران اسلامی نیز حفظ نمود بگونه‌ای که بنای مسجد جامع شهر در سده‌های سوم و چهارم هجری قمری از یکسو و گزارشات مورخین و گردشگرانی همچون مورخ کتاب “حدوداالعالم” و ” ناصرخسرو قبادیانی” نشان از رونق و آبادنی شهر در این دوران دارد. در ایام حکومت ایلخانان مسلمان مغول همچون”غازان” و “اولجایتو” و با حضور ایرانیانی همچون” خواجه رشید‌الدین فضل‌الله” در درستگاه اداری مغولان، آثار ارزشمندی در این شهر به جهت ترمیم خرابیهای ایام حملات چنگیزخان همچون “مسجد باباعبدالله”،”عمارت امامزاده سلطان علی (ع)”و “مناره مسجد جامع نائین “بنا گردید. با اینجال در ایام حکومت “تیمور گورکانی”و فرزندانش(در سده‌های هشتم و نهم هجری قمری)، نائین کانون درگیری میان حکومتهای محلی نظیر:” مظفریان”،”آق‌قویونلوها” و” قره‌قویونلوها” بود.
لذا شهر در این دوران آسیب‌های زیادی را متحمل گردید. با این وصف در سده‌ی یازدهم هجری قمری و پس از انتخاب اصفهان به مرکزیت شهر یاران صفوی،این شهر دوباره رونق یافت. دراین دوران وبر اساس گرزارشات مورخین برج وباروی شهر که در ایام درگیری های حکومتهای محلی آسیب دیده بود مرمت شد و نائین به دلیل نزدیکی به پایتخت صفویان و قرار داشتن بر سر راه‌های تجاری اصفهان به شرق کشور توسعه یافت. بگونه‌ای که از دوران صفویه به بعد و حتی تا دوران معاصر درکنار آثار ارزشمند ،دانشمندان، علما، محققین و هنرمندان برجسته‌ای در این شهر پا به عرصه‌ی وجود نهادند که از آن جمله می‌توان به:” طرب نائینی”،” میرزا رفیعای نائینی”، “محمدبن ملاطاهر نائینی”، “میرزا حسین آقا امامی”، “میرزا باقرخان ادیب”،” آیت‌الله نائینی” (از علمای دوران مشروطیت)، “جلال بقایی”،”ابوالحسن خان پیرنیا”،”حسن خان پیرنیا”، “دکتر کریم پیر نیا و دکتر حسین فاطمی” و بسیاری دیگر اشاره نمود که بخشی از مبارزان و نام‌آوران ایران‌زمین به شمار می‌روند. در وصف علم و هنر این شهرستان همین بس که هنر “قالی‌بافی” در نائین از شهرتی جهانی برخوردار است. همچنین هنردستی” عبابافی “نائین نیز در کشور بی‌نظیر است.
با توجه به تاسیس نهادهای شهری در نائین همچون: شهرداری و ژاندارمری در طی سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۷ شمسی، این شهرستان در زمره‌ی شهرهای معتبر استان اصفهان به شمار می‌رود. شایان ذکر است،نائین در طول تاریخ با عناوینی همچون” قصبه‌ی طیبه”، “دارالعرفان” و” مدینه‌العرفا” خوانده شده شهر اگرچه در طول تاریخ بدلیل کویری بودن از جمعیت زیادی برخوردار نبوده لکن بدلیل توسعه‌ی اقتصادی و فرهنگی یکی از مهمترین شهرستان‌های استان به‌شمار می‌رود. شهر نائین از منظر شهرسازی از دو بخش تاریخی و جدید تشکیل شده است. می‌نویسند در بافت تاریخی شهر ۷ محله وجود داشته است. که شش محله از طریق گذرهای مختلف به بازار شهر راه‌می‌یافتند.
در این میان، هفتمین محله شهر با نام “کلوان “بازارچه‌ای مخصوص به خود داشت که متاسفانه امروزه آثار چندانی از آن باقی نمانده است. می‌نویسند این محله ها دارای حسینیه‌ای مخصوص به خود بودند که مردم در ایام مختلف از جمله ماه‌های محرم و صفر در آن مراسم‌های آئینی اجر می‌نمودند.محلات هفتگانه‌ی تاریخی شهر نائین عبارتند از: “کلوان”، “باب‌المسجد”،”نوآباد”،”محله‌ی گودالو”(کوی سنگ) ،”چهل‌دختران”،”پنجاهه”، و” سرای نو”. مورخین می‌نویسند امام رضا (ع) در ایام حضورشان در ایران،توقف کوتاهی در محله‌ی گودالوی نائین داشته‌اند لذا از آن زمان تاکنون حمام و مسجد محله با نام امام رضا (ع) معروف است. در یک نگاه کلی شهر تاریخی نائین از منظر شهرسازی دارای بافت “ارگانیک بسته”(درونگرا) بوده و دارای مساجد، حسینیه‌ها، قلاع، کاروانسراها، آب‌انبارها و قنات‌های متعددی است.
برچسب‌ها: نایی, آثار تاریخی, شهرستان تاریخی
برچسب : نویسنده : naeincitya بازدید : 112